| Title of Article |
พลวัตของการควบคุมจัดการพื้นที่ตลาดชายแดนไทย - สปป.ลาว จังหวัดหนองคาย ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ |
| Date of Acceptance |
9 July 2019 |
| Journal |
| Title of Journal |
วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น |
| Standard |
TCI |
| Institute of Journal |
คณะมุนษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น |
| ISBN/ISSN |
0125-5061 |
| Volume |
37 |
| Issue |
1 |
| Month |
มกราคม-เมษายน |
| Year of Publication |
2020 |
| Page |
- |
| Abstract |
บทความนี้นำเสนอพลวัตการควบคุมพื้นที่ชายแดนไทย – สปป. ลาว จุดผ่อนปรนบ้านหนองมน จังหวัดหนองคาย โดยใช้แนวคิดระบอบชายแดนในการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ ข้อมูลที่ปรากฏในบทความเป็นส่วนหนึ่งของการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลภาคสนามด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก ประกอบกับการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม มีผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้อาวุโสในชุมชน 5 คน ผู้นำชุมชน 3 คน เจ้าหน้าที่รัฐส่วนกลาง 2 คน เจ้าหน้าที่รัฐท้องถิ่น 4 คน ผู้ค้าลาวข้ามพรมแดน 22 คน แรงงานรับจ้างแบกของ 3 คน คนขับเรือ 3 คน คนขับรถรับจ้าง 3 คน เป็นต้น การเลือกผู้ให้ข้อมูลใช้ทั้งวิธีการเลือกแบบเฉพาะเจาะจงและการเลือกแบบให้ผู้ให้ข้อมูลบอกต่อผู้ให้ข้อมูลคนต่อไป
ผลการศึกษาพบว่า หลังสิ้นสุดสงครามเย็น อิทธิพลของกระแสโลกาภิวัตน์ที่มุ่งเน้นการสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศในด้านต่างๆ อาทิ ด้านสิทธิมนุษยชน สภาพแวดล้อม การค้าเสรี ลิขสิทธิ์และสิทธิบัตร ได้แผ่ขยายไปทั่วมุมโลก โดยเฉพาะในพื้นที่จุดผ่อนปรนบ้านหนองมนซึ่งเป็นชุนชมชายแดนที่ผู้คนทั้งสองฝั่งโขงมีความสัมพันธ์ยึดโยงกันผ่านเครือญาติ และมีลักษณะร่วมทางชาติพันธุ์เดียวกัน อีกทั้งมีความสัมพันธ์ทางสังคม วัฒนธรรมและเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน ภายหลังจากการที่ประเทศไทยได้ลงนามในอนุสัญญาการค้าระหว่างประเทศซึ่งสัตว์ป่าและชนิดพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ หรือ “อนุสัญญาไซเตส” ซึ่งเป็นระบอบชายแดนที่เป็นระเบียบกฎเกณฑ์ในการควบคุมกำกับกิจกรรมการข้ามพรมแดนของผู้คนและสินค้า ส่งผลให้วิถีการค้าขายสัตว์ป่าที่เป็นอาชีพประเพณีของผู้คนในพื้นที่ชายแดนได้กลายเป็นสิ่งที่ถูกเรียกว่า การลักลอบค้าขายสัตว์ป่าข้ามพรมแดน สะท้อนให้เห็นว่าระบอบการควบคุมชายแดนที่รัฐมุ่งเน้นให้พื้นที่ชายแดนมีความเป็นสากล มีเข้มงวด เป็นการมองพื้นที่ชายแดนแบบแข็งทื่อ (hard border) ที่เน้นเพียงความมั่นคงของรัฐไม่สามารถทำความเข้าใจความซับซ้อนและพลวัตของพื้นที่ชายแดน ผู้เขียนจึงเสนอมุมมองในการทำความเข้าใจวิถีชีวิตทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ภายใต้การมองพื้นที่ชายแดนแบบยืดหยุ่น (soft border) ที่ไม่อาจละเลยความสำคัญของกฎจารีตท้องถิ่น ระบบอุปถัมภ์ ความสัมพันธ์แบบเครือญาติ ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ที่ยังดำรงอยู่ในพื้นที่ชายแดนท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของระบอบในการควบคุมพื้นที่ชายแดนในแต่ละยุคสมัย |
| Keyword |
ระบอบชายแดน จุดผ่อนปรน การควบคุมจัดการพื้นที่ชายแดนไทย - สปป. ลาว โลกาภิวัตน์ |
| Author |
|
| Reviewing Status |
มีผู้ประเมินอิสระ |
| Status |
ได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์ |
| Level of Publication |
ชาติ |
| citation |
false |
| Part of thesis |
true |
| Attach file |
|
| Citation |
0
|
|
|
Publication
Journal Publication
ไทย