| Research Title |
ประตู”ถั่ง”การค้ามั่นคง กำไรมั่งคั่ง |
| Date of Distribution |
12 July 2019 |
| Conference |
| Title of the Conference |
ศิลปกรรมวิจัย ครั้งที่5 ศิลปะสร้างโลก |
| Organiser |
ศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น |
| Conference Place |
ณ โรงแรมอวานี ขอนแก่น โฮเทล แอนด์ คอนแวนชั่น เซ็นเตอร์ จังหวัดขอนแก่น |
| Province/State |
Khon Kaen |
| Conference Date |
12 July 2019 |
| To |
13 July 2019 |
| Proceeding Paper |
| Volume |
2562 |
| Issue |
5 |
| Page |
162 |
| Editors/edition/publisher |
|
| Abstract |
จีนเป็นประเทศที่มีอารยะรรมเก่าแก่โบราณ ซึ่งมีความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ สังคม และการเมืองที่ยาวนานซับซ้อน ทั้งยังเป็นชนชาติหนึ่งที่อุดมไปด้วยนักคิด นักปรัชญาที่มีชื่อเสียง รวมถึงด้านกระบวนการงานช่างที่ล้ำลึกด้วยภูมิปัญญาอันเฉลียวฉลาดด้านเทคนิค ความงามที่ถือว่ามีเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ไม่เป็นสองรองใครในโลก สะท้อนได้จากสินค้าที่เป็นที่นิยม และการเดินเรือในอดีตของจีน ซึ่งสินค้าต่างๆที่เป็นมรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษนี้ ล้วนแล้วแต่นำมาซึ่งเม็ดเงิน กำไร ความมั่งคั่งอย่างมหาศาลแก่จีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภูมิเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างประเทศไทย ชาวจีนมีการเดินทางมาติดต่อ ค้าขายและสร้างความสัมพันธ์กับผู้คนในแผ่นดินสยามมาเนินนานมากแล้ว ตั้งแต่สมัยทวารวดี สุโขทัย เรื่อยมาจนถึงสมัยอยุธยา ที่การค้า การเชื่อมโยงเป็นไปอย่างราบรื่นคึกคัก ชาวจีนในอยุธยามีการสร้างอาคารบ้านเรือนร้านค้า ร้านขายอย่างกว้างขวาง (ทิศใต้บริย่านป้อมเพชร บางกระจะ) ซึ่งย่านการค้าที่สำคัญๆอย่างเช่น ย่านตลาดบ้านจีนปากคลองขุนละครไชย ย่านตลาดใหญ่ท้ายพระนคร ย่านตลาดนายไก่(นายก่าย) ย่านตลาดประตูข้าวเปลือก ซึ่งบรรดาย่านการค้าเหล่านี้มีตึกจีนตั้งอยู่ทั้งสองฟากถนนหลวงคนจีนคนไทยนั่งร้านขายสรรพสิ่ง สินค้ามีเครื่องสำเภา เครื่องทองเหลือง ทองขาว กระเบื้อง ถ้วยโถโอชาม ผ้าแพรสีต่างๆอย่างจีน เป็นต้น(สุจิตต์ วงษ์เทศ,2561)
อาคารร้านค้า ร้านขายมีรูปแบบอย่างสถาปัตยกรรมจีน ซึ่งมีทั้งแบบชั้นเดียว สองชั้น โดดเด่นด้วยโครงสร้างที่ดูสวยงามโอ่อ่า มีความอ่อนช้อยกว่ากลุ่มสถาปัตยกรรมของชาติอื่นๆ โดยเฉพาะทรงหลังคาลักษณะโค้งงอนตรงปลาย ซึ่งเป็นเทคนิคการสร้างคานรับโครงหลังคาขึ้นไปเป็นชั้นๆ เรียกว่า โตวกง ลักษณะอย่างนี้ปัจจุบันเป็นที่แพร่หลายทั่วไปในงานสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ ทั้งของจีน เกาหลี ญี่ปุ่นและในไทย แต่ลักษณะทางสถาปัตยกรรมอย่างหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ และแฝงนัยยะด้านความเชื่อที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานอีกอย่างนั่นก็ คือ กรอบประตู”ถั่ง”(ถั่ง แปลว่า กำไร) ลักษณะเป็นกรอบไม้สี่เหลี่ยมที่มีความหนาของไม้พอสมควร ทั้งนี้เนื่องจากชาวจีนมักจะไม่นิยมสร้างอาคารที่มีเสาค้ำจำนวนมาก กรอบประตูและคานอาคาร จึงจำเป็นจะต้องมีขนาดที่ใหญ่โตแข็งแรง เพื่อสามารถรับน้ำหนักโครงสร้างด้านบนอื่นๆได้อย่างไม่มีปัญหา
ดังนั้นในความหมาย ความสำคัญของกรอบประตู”ถั่ง”จึงไม่ใช่เป็นเพียงกรอบไม้เนื้อแข็งที่เอาไว้แต่ยึดจับกับประตูบานฟี้ยม หรือเพื่อแก้ปัญหาทางโครงสร้างด้านอาคารเท่านั้น แต่กรอบประตู”ถั่ง”นี้ ยังมีนัยยะอันลึกซึ้งที่สะท้อนถึง ความหวัง ความเชื่อ ความศัทธา และความผูกพันของชาวจีนอันมีรากเหง้ามาจากแนวคิดปรัชญาตามคำสอนของ”ขงจื้อ”
ประตู”ถั่ง”จึงถือว่าเป็นความสำเร็จสูงสุดอย่างหนึ่งของการหลอมรวมไว้ซึ่งงานด้านสถาปัตยกรรมและคติความเชื่อจีนไว้ได้อย่างกลมกลืนจนกลายเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญชัดเจนหากเรานึก
ถึงคุณลักษณะบางอย่างในอาคารจีน ปัจจุบันกรอบประตู”ถั่ง”ของอาคารเก่ารูปแบบจีนหลายหลังในประเทศไทยยังคงปรากฏให้เห็นอยู่ ซึ่งในบทความนี้จะขอยกตัวอย่างอาคารเก่ารูปแบบจีนในย่านการค้าเก่าแก่ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ไว้เป็นกรณีศึกษาโดยเฉพาะ
|
| Author |
|
| Peer Review Status |
มีผู้ประเมินอิสระ |
| Level of Conference |
ชาติ |
| Type of Proceeding |
Full paper |
| Type of Presentation |
Poster |
| Part of thesis |
true |
| Presentation awarding |
false |
| Attach file |
|
| Citation |
0
|
|
|
Publication
Journal Publication
ไทย