| Research Title |
แนวคิดอำนาจและทวิภาวะของโครงสร้างในการผลิตข้าวสังข์หยดอินทรีย์ของชาวนาภาคใต้ |
| Date of Distribution |
22 June 2017 |
| Conference |
| Title of the Conference |
การประชุมวิชาการทางมานุษยวิทยา ครั้งที่ 12 “อยู่ดี กินดี มีสุข” มิติสุขภาพและวัฒนธรรม |
| Organiser |
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| Conference Place |
ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| Province/State |
กรุงเทพมหานคร |
| Conference Date |
21 June 2017 |
| To |
23 June 2017 |
| Proceeding Paper |
| Volume |
2561 |
| Issue |
พิมพ์ครั้งแรก |
| Page |
0 |
| Editors/edition/publisher |
|
| Abstract |
บทคัดย่อ
ในสังคมร่วมสมัยและระบบทุนนิยม กลุ่มเกษตรกรสามารถเป็นผู้กระทำการ (agency) ภายใต้ทวิภาวะของโครงสร้าง กลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตเกษตรอินทรีย์โต้ตอบกับโครงสร้าง (structure) การเกษตรกระแสหลัก โดยปฏิบัติการผลิตอาหารเพื่อสุขภาพ เช่น ข้าวและผักปลอดสารพิษ อาหารอินทรีย์หรืออาหารออร์แกนิก ซึ่งไม่ใช้สารเคมีและวัตถุอันตรายในกระบวนการผลิต ปฏิบัติการนี้ก่อตัวเป็นกระบวนทัศน์เกษตรอินทรีย์แบบพอยังชีพที่สอดแทรกอุดมการณ์สิ่งแวดล้อมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ประเทศไทยเป็นผู้ผลิตและส่งออกสินค้าอาหารที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลกจึงเหมาะสมและมีศักยภาพเป็นแหล่งผลิตอาหารในระบบเกษตรอินทรีย์ที่ขายได้และเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ ปลายทศวรรษ 2540 เกษตรอินทรีย์ส่วนใหญ่เริ่มขยายการผลิตเพื่อขาย และใน พ.ศ. 2558 เพิ่มเป็นร้อยละ 21 ส่วนใหญ่เป็นข้าวออร์แกนิก (ร้อยละ 28) ทำให้เกษตรอินทรีย์ที่เป็นอยู่ ได้เข้าไปรองรับระบบทุนนิยมที่เน้นการผลิตเชิงพาณิชย์ กิจกรรมการผลิตที่หลากหลายขั้นตอนและการพึ่งพาระบบนิเวศของเกษตรอินทรีย์จึงไม่ได้หมายถึงความเป็นอิสระจากตลาดหรือระบบทุนนิยม นอกจากนี้เกษตรอินทรีย์ยังเป็นกระบวนการผลิตที่ใช้ทุนสูงในเกือบทุกขั้นตอนตั้งแต่การผลิต การแปรรูป และการทำตลาด ที่สัมพันธ์กับอำนาจทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับสากล อาทิเช่นสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) และสำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ (มทก.) ภายใต้สหพันธ์เกษตรอินทรีย์นานาชาติ (IFOAM) ฯลฯ บทความจะพิจารณาถึงแนวคิดอำนาจและทวิภาวะของโครงสร้างของแอนโธนี กิดเดนส์ (Anthony Giddens) จากกรณีการผลิตข้าวสังข์หยดอินทรีย์ของชาวนาภาคใต้ กระบวนการผลิตเชิงพาณิชย์มีระเบียบหลักเกณฑ์ภายใต้ มาตรฐานสินค้าอินทรีย์ ที่เป็นเครื่องมือการพัฒนาความรู้คุณภาพการผลิตเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรอินทรีย์ ขณะเดียวกันก็ได้สถาปนา ผู้ตรวจสอบ ที่มีอำนาจเหนือในความสัมพันธ์ระหว่าง ผู้รู้ (ผู้ควบคุมมาตรฐาน) และผู้ถูกตรวจสอบ (กลุ่มเกษตรกร) ถ้าต้องการได้มาตรฐานสินค้าอินทรีย์ต้องทำตามหลักเกณฑ์ที่มีอยู่ กลายเป็นกลไกเชิงโครงสร้างให้กลุ่มเกษตรกรต้องรับเอาข้อกำหนดในการผลิตเกษตรอินทรีย์มาเป็นคัมภีร์ที่ต้องฝึกฝนปฏิบัติตาม กลุ่มเกษตรกรสามารถยอมรับและปฏิบัติตามได้ถ้าไม่เหลือบ่ากว่าแรง แต่อาจมีข้อจำกัดให้ต้องต่อสู้ต่อรองกรณีที่ไม่สามารถทำตามได้อย่างราบรื่น อย่างไรก็ตาม โครงสร้างมาตรฐานนี้ไม่ได้ทำหน้าที่กดบังคับเพียงอย่างเดียว แต่ยังส่งเสริมความสามารถกระทำการให้แก่กลุ่มเกษตรกร ด้วยการผลิตซ้ำโครงสร้างเพื่อการดำรงชีพภายใต้เกษตรอินทรีย์ในกระแสทุน
คำสำคัญ (Keywords)
ความสัมพันธ์เชิงอำนาจ โครงสร้างและผู้กระทำการ กฎเกณฑ์และทรัพยากร เกษตรอินทรีย์ กลุ่มเกษตรกร
|
| Author |
|
| Peer Review Status |
มีผู้ประเมินอิสระ |
| Level of Conference |
ชาติ |
| Type of Proceeding |
Full paper |
| Type of Presentation |
Oral |
| Part of thesis |
true |
| Presentation awarding |
true |
| Award Title |
บทความคัดสรรในการประชุมวิชาการ |
| Type of award |
รางวัลด้านวิชาการ วิชาชีพ |
| Organiser |
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| Date of awarding |
22 มิถุนายน 2560 |
| Attach file |
|
| Citation |
0
|
|
|
Publication
Journal Publication
ไทย